دانلود پایان نامه رشته حقوق
بررسی شرکت تعاونی در حقوق ایران
مقدمه:
كلمه «تعاونی» از تركیب كلمه «تعاون» عربی بر وزن تفاعل و از ریشه عون با حرف «یای» نسبت فارسی به وجود آمده و معادل كلمه co انگلیسی است. واژه «تعاون» در مفاهیم مختلف مورد استفاده قرار میگیرد از جمله اینكه تعاون به معنای همكاری یكدیگر را مدد رساندن و تشریك مساعی در جهت ارضای نیازی مشترك به كار برده شده است كه در این معنی بیشتر مفهوم «همكاری» یعنی با هم كار كردن را به ذهن متبادر میكند. تعاون به معنی یاری رساندن و كمك كردن به دیگری نیز مورد استفاده واقع شده است. كلماتی مانند معاون (كمك كننده)، معاونت (كمك كردن) اعانه (كمك كردن) مبین مفهوم اخیر تعاون است و در این معنا تعاون را مترادف «دیگر یاری» به كار میبرند. تعاون را گاهی معادل «خودیاری» دانستهاند البته اگر مشخصه اصل «خودیاری» را كمك به خود از طریق دیگران بدانیم، در این صورت تعاون مفهومی خاص پیدا میكند. مفهومی كه از آن هر كس خیر خود را میجوید. تعاون را گاهی مترادف با «همیاری» دانستهاند و سرانجام اینكه تعاون به مفهوم عملی كه در داخل یك شركت تعاونی صورت میگیرد نیز استعمال میشود. مرحوم دهخدا در تعریف كلمه تعاون آوردهاند كه این لغت به معنی یكدیگر را یاری كردن است. همچنین ایشان در تعریف شركت آوردهاند كه این لفظ به معنی همدست شدن در كاری و اتحاد چند نفر برای غرض عام یا خاص به كار رفته است.
واژه «تعاون» در شكل فعالیت رسمی و برای موسساتی كه بر مبنای اصول و قواعد تعاونی فعالیت مینمایند به كار برده میشود. این واژه معمولاً معادل شركت تعاونی استعمال میگردد. در تعریف «شركت تعاونی» میتوان آن را به معنی تجمع افراد برای همكاری دانست و چون همكاری افراد با یكدیگر میتواند صور مختلفی داشته باشد، مانع از این است كه بتوان تعریف كاملی كه از هر جهت در برگیرنده این همكاریها باشد، برای شركتهای تعاونی ارائه نمود؛ به همین دلیل هنوز تعریف جامع و مانعی از شركت تعاونی كه بتواند تمام اشكال و مختصات آن را دربرگیرد ارائه نشده است. «لوئیس اسمیت» استاد مشاور تعاونیها در انگلستان نیز اعتقاد دارد نمیتوان تعریف مشخص و روشنی از تعاونی ارائه داد زیرا معمولاً هر كس تعاون را بدان گونه كه خود میخواهد و یا به گونهای كه در كشوری معین وجود دارد، تعریف میكند.
«پل روی» صاحب نظر و نویسنده آمریكایی در تعریف تعاونی آورده است كه «تعاونی موسسهای است اقتصادی كه از طرف اعضا سازمان یافته، ایجاد میگردد و توسط خود آنها اداره میشود و به تدارك یا فروش كالا و ارائه خدمات به اعضا به قیمت تمام شده میپردازد». وی معتقد است شركت تعاونی شركتی معمولا سهامی است، با هدفهای اقتصادی كه برای اشخاص و توسط كسانی تشكیل میگردد كه دارای احتیاجات مشترك بوده و در اداره تعاونی تقریبا سهمی یكسان یا متناسب دارند و از خدمات و منابع آن به طور متناسب استفاده میبرند.
قانون شركتهای تعاونی، مصوب سال 1350 شركت تعاونی را به شرح زیر تعریف نموده بود: «شركت تعاونی شركتی است از اشخاص حقیقی و یا حقوقی كه به منظور رفع نیازمندیهای مشترك و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی شركا از طریق خودیاری و كمك متقابل و همكاری آنان و تشویق به پس انداز موافق اصولی كه در این قانون مصرح است تشكیل میشود»
در قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران كه در مهرماه 1377 اصلاح گردیده آمده است: «شركتهایی كه با رعایت این قانون تشكیل و به ثبت برسند تعاونی شناخته میشوند» .
این قانون تعریفی برای شركت تعاونی ارائه ننموده است. اما از آنجا كه قانون بخش تعاونی... اهدافی را برای تعاونیها تعیین كرده و به اشخاص حقیقی و حقوقی غیر دولتی اجازه داده است كه نسبت به تاسیس شركت تعاونی اقدام نمایند و قانون اساسی نیز تعاونیها را به تولیدی و توزیعی تقسیم نموده است ، میتوان در تعریف شركت تعاونی چنین گفت: «شركت تعاونی شركتی است كه بین اشخاص حقیقی و حقوقی غیر دولتی برای فعالیت در امر مربوط به تولید و یا توزیع اهداف مصرح در قانون بخش تعاونی به منظور بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا از طریق همكاری و تشریك مساعی آنها با رعایت مقررات این قانون تشكیل میشود»
کلمات کلیدی:
سرمایه شرکت تعاونی
ماهیت حقوقی شركت تعاونی
شرکت تعاونی در حقوق ایران
قوانین حاكم بر شركتهای تعاونی
موسسین و اعضای شركت تعاونی
فهرست مطالب
فصل اول: تعریف شرکت تعاونی در حقوق ایران 4
مبحث اول :تعاریف 5
مبحث دوم- ماهیت حقوقی شركت تعاونی 8
مبحث سوم پیشینه شركت تعاونی 19
بنداول – سیر اندیشه تعاون در اروپا 19
بند دوم : پیشینه تعاون در ایران 21
مبحث چهارم: قانون حاكم بر شركتهای تعاونی 25
مبحث پنجم: انواع شركتهای تعاونی 31
فصل دوم: موسسین و اعضای شركت تعاونی 35
مبحث اول: موسسین شركت تعاونی 36
بند اول: مفهوم موسس 36
بند دوم. موقعیت حقوقی موسیسن 38
بند سوم. مسوولیت موسسین 38
بند چهارم. حق الزحمه موسسین 41
مبحث دوم. اعضای شركت تعاونی 44
مبحث سوم: شرایط عضویت در شركت تعاونی 47
بند اول. تابعیت جمهوری اسلامی ایران 47
بند دوم: داشتن شخصیت حقیقی و یا شخصیت حقوقی غیر دولتی 48
بند سوم. پرداخت حداقل مبلغ اسمی سهام 50
بند چهارم: عدم ممنوعیت قانونی 52
بند پنجم: عدم حجر 53
بند ششم: درخواست كتبی عضویت و تعهد رعایت مقررات اساسنامه تعاونی 54
بند هفتم: عدم عضویت در تعاونی مشابه 55
مبحث سوم: تعداد اعضای شركت تعاونی 65
مبحث چهارم: حقوق و تكالیف اعضای شركت تعاونی 69
بند اول. حقوق اعضای شركت تعاونی 69
1ـ حقوق مالی 69
حق استفاده از خدمات شركت تعاونی: 73
حق بهره وری از سودخالص: 73
2- حقوق غیر مالی اعضای شركت تعاونی 76
حق درخواست تشكیل مجامع عمومی: 78
حق انتخاب شدن به عضویت هیات مدیره: 79
حق داشتن گواهینمامه موقت سهم و ارواق سهام: 81
حق نظارت: 82
حق استعفا: 82
مبحث پنجم. مسوولیت و تكالیف اعضای شركت تعاونی 83
بند اول: مسوولیت 83
بند دوم. تكالیف اعضای شركت تعاونی 86
1- خروج از عضویت 87
2- خروج اختیاری 88
الف- اعضای معمولی شركت 88
ب- اعضای متخصص شركت تعاونی تولید 88
بند دوم. خروج اجباری 94
1- فوت عضو 94
2- اخراج عضو 98
فصل سوم: سرمایه شرکت تعاونی 102
مبحث اول. تركیب سرمایه 103
بند اول: آورده نقدی 104
بند سوم: آورده جنسی 108
مبحث دوم: تامین سرمایه 111
بند اول: تامین سرمایه توسط اعضا 112
بند دوم: تامین سرمایه توسط دستگاههای عمومی 114
مبحث سوم: تغییرات سرمایه 119
بند اول: افزایش سرمایه 129
الف: افزایش تعداد سهام اعضای قبلی شركت 131
ب. خرید سهام توسط اعضای جدید 131
بند سوم: استفاده از ذخیره قانونی 134
گفتاردوم: كاهش سرمایه 137
بند اول: كاهش اختیاری سرمایه 138
بند دوم: كاهش اجباری سرمایه 138
بند سوم: كاهش سهام توسط اعضا 140
بند چهارم: خروج عضو 141
مراجع 143
قیمت: 44٬000 تومان
قیمت: 34٬000 تومان
قیمت: 43٬500 تومان